TÜRKİYE’DE TARIM BİTTİ Mİ?

Bizim kasabalarımızın yazın, en güzel yerlerinden biri de çınar ağaçlarının altındır. Havanın buram buram insanları terlettiği bir ortamda, bu ağaçların altında serincek oturup, çaylar kahveler söylenirken, bilip bilmeden bir konu ortaya atarak tartışmalarıdır. Bu hafta geçen dönem Osmancık Belediye Başkanı Sayın Hamza Karataş ile şöyle bir dolaşalım diyerek Bursa’nın İznik ilçesine gittik. Çok güzel memleket… İnsanların yüzünden mutlulukları okunuyor. Tarih ile kültür iç içe geçmiş, onlarca turist bu güzel kasabaya akın etmiş dolaşıyorlar. Cuma namazını da tarihi Mahmud Çelebi Camii’nde kıldık. Burada da çınarlar var ve altındaki küçük taburelere oturmuş insanların sohbetleri dikkat çekiyor. İznik, ağırlıklı zeytin memleketi, yer gök zeytin. Biz de pirinç ne ise burada da zeytin o denebilir. Ayrıca şeftali, kiraz ağaçları da çok bakımlı ve tarımı tarım gibi yapıyorlar. Maşallah, bu sene de yağışların güzel gitmesi ve baharın geç gelmesi de, don olaylarını önlemiş. Görüştüğümüz kişiler, çok ciddi bir rekolte artışı bekliyorlar. Çünkü hem pandemi hem kuraklık bir iki yıldır dünyanın tarım sorunu idi. Yolda dikkat ettik, her taraf sürülmüş, ekilmiş, inanın bir karış toprağın boş kaldığını göremezsiniz. Yani Türkiye’de ‘’Tarım öldü…’’ Sözünün yalan olduğu bir daha ortaya çıkmış oldu. Biz bazı şeyleri karıştırmayı severiz. Burada da, Türkiye’nin tarımı ile çiftçinin girdilerinin yüksekliği birbiri ile karıştırılıyor. Evet, çiftçilerimizin üretim girdileri çok yüksek, ekip dikmek artık bir sermaye gerektiriyor, mazot almış başını gitmiş, bir fide 10 TL. Olmuş… Bunların hepsine amenna… Buna rağmen, Türkiye’de tarım ölmüş mü? Buna bir akademisyen olarak bakalım. Türkiye’de tarım stokları ile ilgili en etkili kurum,  T.C. Toprak Mahsulleri Ofisi Genel Müdürlüğü’dür. Çünkü, tarım stok uygulamasını bu kurum yapar. Yani aç kalmayalım diye o koca koca gördüğünüz siloların devlet adına işletmecisidir.  Bu kuruma bağlı Mali İşler Dairesi Başkanlığı Mart 2022 yılında ‘’84. Hesap Dönemi Faaliyet Raporu 2021’’ yayınladı. Raporun dayanağı ise IGC (Ocak 2021) raporudur. Yani dünya çapında bir istatistik çalışma… Buna göre, 2020-2021 dönemi Hububat üretimin de Türkiye, Buğday da 9. sırada (17.7 milyon ton) Arpa da 6. Sırada (5.8 Milyon Ton), Mısır da 11. Sırada (6.8 milyon ton), Pirinçte ise malum Asya ülkelerinin çok büyük bir ağırlığı olmasına rağmen yine bize yetecek düzeyde üreterek,  (600 bin ton) üretim yapmışız. Gelelim Bakliyata…  2019 yılı bakliyat ürünleri arasında üretim miktarı sıralamasına bakıldığında; kuru fasulye ilk sırada yer alırken bunu nohut, bezelye ve mercimek üretimleri izlemiştir (Faostat 2020). Dünya, 2020 yılı toplam bakliyat üretiminin yaklaşık % 26‟sını Hindistan, % 9’unu Kanada ve % 5,3’ünü ise Çin gerçekleştirmiştir. Nohut üretim rakamlarına bakacak olursak, 2020 yılında Türkiye,  630.000 ton nohut üretmiş ve Dünya’da Hindistan’dan sonra 2. ülke olarak yerini almıştır. Mercimekte ise 2020 yılında, 371.000 ton üretim ile 4. Sırada yer bulmuştur. Fındık, bademden sonra dünyada en yaygın yetiştiriciliği yapılan sert kabuklu meyvedir. Fındığın kültür çeşitleri Türkiye, İtalya, İspanya, ABD, Azerbaycan, Şili, Çin ve Gürcistan’da yetiştirilmektedir. Dünya fındık ekim alanlarının %74’ü ülkemizdedir. Türkiye’de 722 bin hektar (TÜİK), dünyada ise 250 bin hektar alanda üretim yapılmaktadır (FAO). Buna göre Türkiye, 2021 yılında, Dünya’da 1.074.500 ton fındık üretilmiş, bunun 684.000 tonunu ise Türkiye üretmiştir. Yani Dünya’nın fındığını yüzde 63.66’sını biz üretmişizdir. Sizi çok rakamlara boğmadan bitirmek isterim. Kuru üzümde 2020 yılında 271.000 ton üretimle dünyada birinciyiz. Kuru incirde 2020 verilerine göre, 85.565 ton ile dünya üretiminde açık ara birinciyiz. Kuru kayısı da ise 2020’de 95.000 ton üretim ile dünya kayısı üretimini yüzde 53.90’ını üreterek burada da açık ara öndeyiz. Son olarak stratejik bir bitki olan haşhaş konusuna da değinmek isterim. Türkiye 2020 yılında 46.125 Hektar Haşhaş alanında ekim yaparak, 75.000 ton morfin yapımında kullanılan haşhaş üretimi yapmıştır. Bu rakam ile Dünya’da dördüncü sırada yer almıştır. Tarım öldü diyerek siyaset yapanlar, bu rakamları çeşitli yerlerden teyit edebilirler. Çifti sıkıntı da mı evet, ama yine de ülkesi için ekmeye devam ettiğini buradan görebiliyoruz. Teşekkürler değerli emekçiler… Bizi aç bırakmayacağınıza inanıyoruz. Tarım kâr için olduğu kadar, topluma hizmet için de yapıldığını göstermiş oldunuz.